STEM süreçlerini içeren etkinlik planı

başlık: Basit bir telefon
yaş grubu: 5-6 yaş
materyaller: makas, ip, pet bardaklar, yapıştırıcı
ileti: Ses ipin üzerinde titreşir.

kazanımlar:
problem çözme becerisi,
araştırma,keşfetme duygusunu geliştirme,
gözlem yapma, yaratıcılık
hipotezler oluşturma ve bunları test etme
sorumluluk alma ve grupla işbirliği içinde hareket etme
vb.
ÖĞRENME SÜRECİ

Öğretmen sınıfa girer ve çocuklara; ‘Çocuklar, annem İstanbul’da yaşıyor. Annemi çok özledim ancak telefonum bozulduğu için onunla konuşamıyorum. Ne yapabilirim bana yardımcı olabilir misiniz?’ der. Daha sonra çocukların fikirleri alınır. Bu doğrultuda çocuklarla telefonun nasıl çalışıyor olabileceği hakkında sohbet edilir. Çocuklara; ‘Çocuklar sesimiz telefonda karşı tarafa nasıl gidiyor olabilir?’ sorusu sorulur, çocukların ‘kablo’ cevabını vermesi için gerekli yönlendirme yapılır. Daha sonra öğretmen çocuklara: ‘Çocuklar peki kendi telefonumuzu yapabilir miyiz? , Nasıl yapabiliriz? , Sınıftaki hangi malzemeleri kullanabiliriz?’ der. Çocuklardan alınan cevaplar kaydedilir ve bu doğrultuda sınıftaki telefon için kullanılabilecek materyaller bir araya getirilir.

BASİT BİR TELEFON

Deneyin Yapılışı:

●     Plastik bardakların tabanlarının ortasına birer delik açılır.

●     4 m uzunluğundaki ipin uçları plastik bardakların deliğinden geçirilir.

●     İplerin uçlarına birer düğüm atılır.

●     Bardaklar iki çocuğa verilir. (İp hiçbir nesneye temas etmemelidir.)

●     Çocuklardan biri kendi bardağına konuşurken, diğer çocuk kendi bardağını kulağına götürür.

●     Bu işlem tersi olarak diğer çocuk için tekrarlanır.

Sonuç:

Ses ipi titreştirecektir ve bu titreşim, ipin diğer ucuna giderek karşıdaki çocuğun bu sesi duymasını sağlayacaktır.

İlke:

Ses, iplerin/tellerin üzerinden iletilebilir.

Deneye başlamadan önce çocuklar gruplara ayrılır. Grupların fikirleri doğrultusunda materyaller çocuklara verilerek kendi telefonlarını yapmaları istenir. Öğretmen bu süreçte çocuklara rehberlik eder. Gruplar telefonlarını oluşturma sürecini tamamladıktan sonra oluşturulan telefonlar incelenir ve sesi iletip iletmediği test edilir. Grup çalışması tamamlandıktan sonra Basit Bir Telefon deneyine geçilir. Deneyde farklı uzunlukta ipler ve farklı türde bardaklar kullanılarak çocukların test etmeleri sağlanır.

Değerlendirme:

●     Çocuklar ipin uzunluğu arttığında sesin iletiminde ne gibi değişiklikler oldu?

●     Sizce hangi bardak sesin iletiminde daha kullanışlı?

●     Sesin iletimini sağlayan ana materyal hangisidir?

●     Sizce ses ipin üzerinde nasıl hareket ediyor olabilir?

●     Sizce ipin yerine başka hangi materyal kullanılabilir?

sorularla etkinlik değerlendirmesinin ardından öğretmen farklı deneme tekniklerine giderek süreci ve çocukları değerlendirebilir. 

 'basit bir telefon' deneyinin ardından öğretmen çocuklara uyguladıkları etkinlikle ilgili resim çizmelerini söyler. resimler çocuklar eşliğinde incelenir ve ardından panoda sergilenir.

bir başka değerlendirme yöntemi olarak öğretmen çocukların süreç içinde küçük gruplar halinde tasarladıkları telefonların fotoğrafını çekerek deney sonunda karşılaştırma yapmalarını ister. fotoğraflara bakılarak öğretmen çocuklarla süreçte ne gibi sorunlarla karşılaştıklarını, tasarladıkları telefonların ne kadar amacına ulaştığı üzerine konuşulur. 

Nihat SAYIN